Luszczenie

Przez łuszczenie niszczone są powierzchnie kół jezdnych dźwigów i wagonów, powierzchnie walców hutniczych oraz niekiedy miejsca styku zębów przekładni. Zużycie gruzełkowe jest to rodzaj niszczenia powierzchni powodowany tarciem tocznym w obecności smaru. Dla tego rodzaju zużycia charakterystyczne jest odspajanie się od powierzchni metalu półkolistych gruzełek. Fakt że pitting powstaje po określonym czasie pracy elementów i nie jest poprzedzony zauważalnymi ubytkami masy wskazuje, że jest to dynamiczny proces zmęczeniowy. Zaobserwowano jednak, że analogiczny sposób zużycia występuje niekiedy przy tarciu ślizgowym, gdy stosuje się smary o silnych wiązaniach międzycząsteczkowych. Tak więc nie można łączyć genezy pittingu tylko z działaniem stref Bielajewa. Istnieją hipotezy potwierdzone badaniami laboratoryjnymi, że dominujący wpływ na powstanie zużycia gruzełkowego ma działanie smaru wykazującego właściwość trwałego sczepiania się z powierzchnią metalu i wytwarzającego odporne na rozrywanie warstwy graniczne. Przy cyklicznej pracy tak smarowanych elementów ciągłe ?rozrywanie” spójnej warstwy smaru może być powodem zmęczenia warstwy powierzchniowej. Wykazano, że przerwanie spójności warstwy granicznej niektórych gatunków smaru adsorbowanego na powierzchni może wymagać naprężeń rzędu 1000 kG/cm2. Należy jednak pamiętać, że przebieg zużycia przez pitting jest znacznie wolniejszy niż przez łuszczenie.